دنياي شگفت انگيز جنين


 

ترجمه: محمد علي حجازي




 
آگاهي ما از چگونگي زندگي جنين در رحم، تا همين اواخر بسيار اندك بود و تصور مي كرديم كه در تاريكي و سكوت زندگي مي كند. در محيط كوچكي از بدن مادر، تكه گوشت كوچكي (مضغه) در مايعي گرم آرميده و غذا و هوا بدون درد و رنج به آن مي رسد. آيا واقعيت چنين است و اين موجود تا زمان تولد و اولين فريادي كه مي كشد، در آرامش و سكوت زندگي مي كند و آثار زندگي كم كم در آن آشكار مي شود؟ براي پاسخ دادن به اين پرسش، گروهي از محققان در مراكز علمي، مطالعاتي را بر روي گونه هاي مختلف جنين حيوانات (پرندگان، خزندگان و پستانداران) انجام داده اند كه در ادامه، نتايج حاصل از اين بررسي ها را مي خوانيم.
تخمك زنان، پس از باردار شدن، از طريق كانالي به نام شيپور رحمي (فالوپ) تخمدان به رحم منتقل مي شود و در آنجا زندگي جديدي را آغاز مي كند.
نطفه در اينجا به سرعت تقسيم مي شود و رشد مي كند و به وسيله پوسته نازكي به نام بچه دان (Amnion) كه با مايعي به نام Amnion Fluid پوشيده شده، با رحم فاصله دارد؛ و به اين شكل از هر گونه آسيب يا لرزشي كه در نتيجه حركات مادر به وجود مي آيد، محافظت مي شود.
جنين در اين درياچه كوچك به زندگي خود با خوابيدن، بيدار شدن و شناور شدن ادامه مي دهد. آموختن شنا در اين محل، از شگفتي هاي جنين است در برخي از بيمارستان هاي فرانسه و روسيه، نوزاداني را كه با بند ناف به مشيمه متصل بودند بلافاصله بعد از خارج شدن از شكم، در حوض آب گرمي قرار دادند كه توانستند خود را شناور نگهدارند.
بررسي ه نشان داده كه جنين جزئي از كل است و موجود جداگانه اي نيست. تحت تاثير كارهاي مادر قرار مي گيرد؛ با عصبانيت او عصباني و با خوشحالي او خوشحال مي شود و حتي چنان چه مادر خشمگين شود، ضربان قلب او افزايش مي يابد و نوعي نگراني از خود نشان مي دهد. ضمنا نگراني روحي مادر ممكن است به سقط جنين يا تولد ناقص و زود هنگام آن منجر شود، كه علت آن را تغيير در تناسب هورمون هاي زن باردار در هنگام نگراني مي دانند.
جنين نه تنها به عكس العمل هاي مادر واكنش نشان مي دهد، بلكه در برابر تحركات بدني او نيز حساس است. هنگام سرفه كردن، استفراغ، خم و دولا شدن مادر، از خواب بيدار مي شود.

در گذشته گمان مي كردند جنين در سكوت مطلق به سر مي برد، ولي اكنون ثابت شده اصواتي كه پدر و مادر (انسان بالغ) قادر به شنيدن آنها نيستند، براي او قابل شنيدن است.
در حالي كه انسان بالغ مي تواند صداهايي را با فركانس 30 تا 180 هرتز بشنود، جنين صداهاي بين فركانس هاي 18 تا 180 هرتز را قادر است تشخيص دهد و از اين نظر، مانند جنين نهنگ است.
چرا حساسيت بالاي انسان در مقابل صداها بعد از تولد كم مي شود؟ يكي از نظريات اين است كه جنين صداها را به جاي گوش، از پوست دريافت مي كند. بر اساس اين نظريه، حس شنوايي جنين خيلي زودتر رشد مي كند، به طوري كه در پنج ماهگي در مقابل صداهاي شديد مانند به هم خوردن در از جا مي جهد.
در آزمايشي مشخص شده نوزاداني با سن كمتر از سه روز، با شنيدن صداي مادر ميلي بيشتري براي شير خوردن دارند، ولي اين تمايل در برابر صداي زن بيگانه كاهش مي يابد و هنگامي كه دوباره صداي مادر را مي شنود، به حال اول بر مي گردد. ضمنا چون نوزاداني در بين صداهاي مختلف صداي مادر خود را به خوبي تشخيص مي دهد، دانشمندان بر اين باورند كه جنين قبل از تولد، با صداي مادر آشنا مي شود.
با توجه به تشخيص صدا به وسيله نوزاد قبل از تولد تاثير مشاجرات پدر و مادر، برنامه هاي خشونت آميز تلويزيوني و هياهوهاي روزانه بر جنين چيست؟
با استفاده از (دستگاه الكتريكي ضبط صدا كه بر روي شكم زن باردار قرار داده بودند، دريافتند كه مغز جنين در هفت ماهگي فعاليت مي كند و امواجي را صادر مي كند. ضمنا دگرگوني ها و مراحل مختلف خواب كه اطفال و انسان ها مي گذرانند ( و به نام حركت سريع چشم با نام اختصاري REM شناخته مي شود) در جنين نيز ديده مي شود؛ كه اين مرحله با ديدن رويا در خواب همراه است.
آيا جنين داراي رويا است و چگونه؟ اگر اساس رويا بر تجارب قبلي است، اساس روياي جنين چيست؟
جنين تنفس مي كند، انگشت خود را مي مكد و حتي بند ناف خود را مي گيرد و در تصاويري كه از آن گرفته شده، دراز كشيدن، خنديدن و دولا شدن او ديده شده و حتي به اطراف خود لگدهاي ملايمي هم مي زند. آيا اين كارها تمريني براي بعد از تولد اوست؟
بدون شك، مطالعات بعدي شگفتي هاي بيشتري از زندگي جنين را به دست خواهد داد.
منبع: نشريه دانشمند- ش564